Objawienia Matki Bożej w Medjugorie

Aby uniknąć powielania tych samych informacji, górę Križevac oraz Podbrdo rozpatrzymy w jednym rozdziale. Tematy te są na tyle ze sobą powiązane, że rozdzielenie ich mogłoby utrudnić pełne zrozumienie przesłania Objawień.
Podbrdo, na którym miały miejsce pierwsze Objawienia Matki Bożej w Medjugorie, to jedno z wzniesień na grzbiecie góry Crnica, zwanego Gradiną. Podbrdo nie jest najwyższym punktem tego grzbietu, stąd jego nazwa, która w tłumaczeniu oznacza „podwzgórze”. U podnóża Crnicy, po stronie Gradiny, znajduje się błękitny krzyż wzniesiony w 1985 roku. To właśnie w tym miejscu widzącym ukazała się Matka Boża, ostrzegając ich przed zbliżającymi się milicjantami, którzy mieli na celu ich pojmanie. Jest to również miejsce modlitwy, odwiedzane szczególnie przez pielgrzymów, którzy mają trudności z dotarciem na wzniesienia Podbrdo i Križevac.
Wzniesienie Podbrdo nawiązuje do góry Garizim, natomiast wzniesienie Šipovac (obecnie Križevac) do góry Ebal. Križevac znajduje się na przeciwległym grzbiecie góry Crnica, zwanego Crna Greda (Kukavac). Jest nieco wyższe od Podbrdo, a na jego szczycie stoi biały betonowy krzyż. Trzeciego dnia Objawień, za radą starszych kobiet, Vicka, jedna z sześciorga widzących, pokropiła objawiającą się im Kobietę święconą wodą, wypowiadając przy tym słowa: „Jeśli jesteś Maryją, zostań z nami, jeśli nie jesteś, odejdź”. Akt ten miał na celu ochronę przed podstępem Szatana. Po tej próbie Maryja jedynie się uśmiechnęła, pozostając w tym samym miejscu, co utwierdziło wszystkich w przekonaniu, że rzeczywiście objawiła się im Matka Boża. Wówczas, aby rozwiać wszelkie wątpliwości, Mirjana po raz pierwszy zapytała Kobietę o imię, na co usłyszała odpowiedź: „Jestem Błogosławiona Maryja Dziewica”. Tytuł „Błogosławiona” ma dla nas szczególne znaczenie, ponieważ miejsce Objawienia nawiązuje do góry Garizim, znanej jako góra Błogosławieństw. Dzięki temu tytułowi Matka Boża wskazuje, do jakich biblijnych wydarzeń odnoszą się Objawienia w Medjugorie, a co za tym idzie, jak powinniśmy je rozumieć i interpretować. Jednym z argumentów wysuwanych przez osoby krytycznie patrzące na Objawienia w Medjugorie jest brak widocznych stóp Matki Bożej. Wizjonerzy, opisując wygląd Maryi, nie widzą Jej stóp, ponieważ są one przysłonięte długą suknią. Wiele osób, nie rozumiejąc prawdziwego przesłania Objawień w Medjugorie, błędnie porównuje je z innymi Objawieniami, w których Matka Boża często depcze swoją stopą głowę węża. Jednakże, ponieważ góra Garizim, będąca górą Błogosławieństw, nawiązuje do Podbrdo w Medjugorie, nie ma tu miejsca na deptanie głowy węża. W tych Objawieniach Maryja nie wypędza węża, lecz błogosławi ludzi.
Krytyka Objawień w Medjugorie dotyczy również kwestii Różańca. W wielu innych Objawieniach Matka Boża zachęca do jego odmawiania, jednak w Medjugorie nie ma tego nakazu. Widzące jedynie odmawiają podstawowe modlitwy. To kolejny przykład nieporozumienia, wynikającego z porównań Objawień w Medjugorie z innymi. Różaniec jest bronią przeciwko szatanowi, tak jak pięta Matki Bożej. Skoro Maryja błogosławi ludzi, różaniec nie jest tu potrzebny. Ponadto błogosławieństwa otrzymują ci, którzy przestrzegają Prawa Bożego i mają czyste serca, z których nie trzeba wypędzać niczego.
W tej kwestii wrócimy do szczegółów w dalszej części, ponieważ stanowi to podstawę przesłania Objawień w Medjugorie. Wiele osób modli się na Różańcu na górze Podbrdo, co jest ich osobistą modlitwą, i nikt nie może im tego zabronić, gdyż robią to dla własnego dobra. Jednak, aby zachować spójność Objawień z Pismem Świętym, wygląd Maryi i przebieg Objawień musiały zostać przedstawione w taki, a nie inny sposób. Wszystkie rzekome „sprzeczności” wynikają z braku zrozumienia, podczas gdy Bóg wie, co robi. Porównajmy fizyczne parametry rozpatrywanych przez nas wzniesień. Góra Garizim wznosi się na wysokość około 500 metrów nad starożytnym miastem Sychem (obecnie Nabulus), a jej wysokość wynosi około 886 m n.p.m. Naprzeciw niej znajduje się góra Ebal, nieco wyższa, osiągająca 938 m n.p.m. W przypadku Medjugorie, nawiązujące do tych gór wzniesienia Podbrdo i Križevac różnią się wysokościami, ale co istotne, zachowany jest podział na górę wyższą i niższą. Góra Ebal jest wyższa od góry Garizim, a ta sama proporcja występuje w przypadku Križevaca i Podbrdo.
Góry Garizim i Ebal znajdują się obecnie na terenach Autonomii Palestyńskiej, które Żydzi nazywają Samarią i Judeą. Natomiast wzniesienia Podbrdo i Križevac leżą w Bośni i Hercegowinie. W obu przypadkach mamy do czynienia z dwuczłonową nazwą regionu, w którym się one znajdują. Co więcej, Samaria i Judea były częścią Ziemi Obiecanej w Kanaanie, podobnie jak Bośnia i Hercegowina, która w czasie Objawień była częścią Jugosławii. Niegdyś tereny u stóp góry Garizim były zamieszkiwane przez liczną społeczność Samarytan, jednak obecnie ich liczba jest znikoma. Z kolei w Medjugorie, u stóp góry Crnica i wzgórza Podbrdo, znajduje się wioska Šurmanci, oznaczona na mapie topograficznej Medjugorie i okolic jako punkt 5. Warto zauważyć, że jeśli wołalibyśmy mieszkańców tej wioski według jej nazwy, brzmiałoby to podobnie do „Samarytanie”. To zapewne nieprzypadkowe, że wioska nosi taką nazwę. Nic, co dzieje się w Medjugorie, nie jest przypadkowe – wszystko zostało zaplanowane przez Boga z wyprzedzeniem. Jak mówi Maryja, odnosząc się do budowy krzyża na górze Križevac: „Krzyż był w planach Bożych, gdy go budowaliście”. Przejdźmy teraz do Pisma Świętego i przywołajmy miejsca, w których góra Garizim została wspomniana. Zanim to jednak zrobimy, warto na chwilę cofnąć się do czasów Abrahama, praojca synów Izraela. Kiedy Abram rozbił obóz na ziemiach kananejskich, doświadczył Objawienia Boga, który zaproponował mu służbę. Posługa ta wymagała od niego pełnego posłuszeństwa Bożemu Słowu oraz nieskazitelności, którą później zdefiniowano na kamiennych tablicach na górze Synaj. Gdy Abram zgodził się, Bóg nadał mu nowe imię — Abraham — i zawarł z nim Przymierze. Zgodnie z tym Przymierzem, jego potomstwo miało stać się wielkim narodem, służącym Bogu. Bóg obiecał Abrahamowi, że jego potomstwo odziedziczy ziemie kananejskie, na których zawarł z nim Przymierze. Ponadto Bóg nakazał obrzezanie wszystkim mężczyznom wywodzącym się z Abrahama, a także obcym, którzy przebywali w jego obozie. Obrzezanie miało symbolizować przymierze, a także miało związek z przyszłymi wydarzeniami, które w dzisiejszych czasach są uważane za niemoralne. Będziemy o tym zaraz jeszcze mówić. Obrzezanie miało jednak sens w kontekście Przymierza i zostało usprawiedliwione w tym kontekście.
Gdy Adam łamał Przykazanie Boże, Bóg określił, jak ma dojść do jego oczyszczenia — przez pracę w cierniach, w pocie czoła. Z całą pewnością obrzezanie wiąże się z bólem i rozlewem krwi. Aby powrócić na łono Boga, człowiek musi oczyścić całe swoje ciało, w tym wszystkie jego członki. Kiedy Jezus wisi na krzyżu, całe Jego Ciało krwawi, całe jest obrzezane. Jednak Jezus był ostatnią krwawą ofiarą.
Wracając do Przymierza zawartego przez Boga z Abrahamem — obiecał On, że jego potomstwo stanie się liczne. Rozrost ten wymagał współżycia z wieloma kobietami. Z Biblii wiemy, że Abraham, oprócz żony Sary, miał także nałożnice, które rodziły mu dzieci. Obrzezanie usprawiedliwiało współżycie Abrahama oraz tych, którzy po nim przyszli, z wieloma kobietami, aby Przymierze mogło się spełnić. Należy jednak zaznaczyć, że obrzezanie miało swoje znaczenie tylko do czasu nadania Prawa przez Boga, które zostało zdefiniowane na górze Synaj na kamiennych tablicach. Od tego momentu obrzezanie nie miało już znaczenia, ponieważ Prawo Boże nie może się wzajemnie wykluczać. W związku z tym posiadanie wielu kobiet, czyli poligamia, stało się czymś niewłaściwym w oczach Boga.
Pierwszą rzeczą, którą Abraham uczynił po Objawieniu Boga, było obrzezanie wszystkich mężczyzn w jego obozie, co miało miejsce w miejscu zwanym Gilgal. Słowo „Gilgal” można przetłumaczyć jako „odsłonięcie”, „rozsunięcie” lub „roztoczenie”, co sugeruje miejsce, w którym rozsunęły się wody nieba, a Abrahamowi ukazał się Bóg. „Gilgal” można także tłumaczyć jako „okrąg” lub „koło”, co wyjaśnia kształt późniejszych budowli Gilgal, które były kamiennymi kręgami. Gilgal było ołtarzem, na którym składano ofiary Bogu, oraz miejscem upamiętniającym Jego Objawienie.
W podobny sposób widzący w Medjugorie opisują Objawienie Matki Bożej, która wydaje się wyłaniać z nieba, jak gdyby rozsuwały się wody nieba. Co ciekawe, na górze Podbrdo, w miejscu Objawień Matki Bożej, wokół Jej Figury leżą ostre kamienie, które tworzą wielki okrąg. Warto również dodać, że obrzezanie wszystkich mężczyzn z obozu Abrahama, a także z obozu Jozuego, dokonywało się za pomocą ostrych kamieni. W związku z tym, wchodząc boso na górę Podbrdo, pielgrzymi mogą doświadczyć jakby „obrzezania” swoich stóp.
Wszystkie te elementy, zarówno w kontekście Pisma Świętego, jak i Objawień w Medjugorie, ukazują głębsze przesłanie, które jest zgodne z planem Bożym. Wróćmy na chwilę do Abrahama. Nie zagłębiając się w szczegóły, kiedy w krainie Kanaan nastał głód, potomkowie Abrahama opuścili ziemię kananejską i udali się do Egiptu. Dzięki Józefowi, wnukowi Abrahama, który był namiestnikiem faraona, ich życie w Egipcie początkowo się poprawiło. Z biegiem czasu, jednak wraz ze zmianą władzy, ich sytuacja stopniowo się pogarszała. Kiedy nadszedł czas, aby spełniło się Boże Przymierze, Bóg powołuje Mojżesza, by wyprowadził synów Izraela z Egiptu i poprowadził ich do Ziemi Obiecanej, którą Bóg obiecał Abrahamowi i jego potomkom.
Cała ta historia nawiązuje do biblijnego Raju, z którego Adam i Ewa zostali wypędzeni za złamanie Bożego nakazu. Potomkowie Abrahama, dopuściwszy się nieprawości na ziemiach kananejskich, tracą Bożą opatrzność i muszą udać się do Egiptu, gdzie zostają zmuszeni do ciężkiej pracy. Motyw pracy w pocie czoła, który pojawia się w biblijnej opowieści o Adamie, kiedy to miał uprawiać ziemię rodzącą ciernie i chwasty, znajduje swoje odzwierciedlenie w pracy synów Izraela w Egipcie. Depcząc budulec na cegły, muszą znosić ciernie, a panujące w Egipcie wysokie temperatury sprawiają, że ich praca to prawdziwy trud w pocie czoła.
Bóg powołuje Mojżesza, by wyprowadził ich z powrotem do ziemi kananejskiej, symbolizującej Eden. Czas oczyszczenia dobiega końca, a synowie Izraela wracają do Ziemi Obiecanej, do krainy, którą opuścili, aby trafić do Egiptu. W trakcie czterdziestu lat wędrówki po pustyni Bóg daje im Prawo oraz wskazówki, którymi mają się kierować, gdy przekroczą Jordan i wejdą do Ziemi Obiecanej. Przestrzeganie Bożych przykazań ma zapewnić im życie w błogosławieństwie, podczas gdy ich nieprzestrzeganie sprowadzi na nich przekleństwo.
Od chwili przekroczenia Jordanu zaczyna się służba Bogu, która polega przede wszystkim na wypędzeniu fałszywych bóstw z ziemi kananejskiej. Po osiedleniu się na tych ziemiach, mają żyć zgodnie z Bożymi przykazaniami, tak by przez błogosławieństwo Boże ich życie stało się przykładem dla innych narodów. Inne ludy, widząc ich powodzenie, miały zwrócić się ku Bogu i Jego Prawu. Gdy synowie Izraela wkraczali do ziemi kananejskiej, wypierając z niej wszelkie zło, wystarczało, by słuchali Bożych Słów, a Bóg walczył za nich. Po osiedleniu się mieli jedynie żyć według Bożych przykazań, a Bóg błogosławiłby im we wszystkich ich przedsięwzięciach. Dochodzi do momentu, w którym Objawienia w Medjugorie zaczynają pokrywać się z wydarzeniami, które miały miejsce zaraz po przekroczeniu przez synów Izraela Jordanu. Wydarzenia te stanowią klucz do zrozumienia przesłania płynącego z Objawień w Medjugorie. Zanim jednak przejdziemy do samego Medjugorie, musimy najpierw wyjaśnić kwestię porównywania Ksiąg Starego Testamentu z Objawieniami Matki Bożej. Bóg, posługując się Pismem Świętym, stara się wyjaśnić człowiekowi sprawy Niebios poprzez analogie do spraw ziemskich.
Rozpatrując Medjugorie, musimy patrzeć na wydarzenia z czasów Mojżesza i Jozuego z perspektywy duchowej, a nie materialnej. Każdy z nas ma w sobie swoją własną „ziemię Kanaan”, którą musi zdobyć, wypędzając z niej wszelkie zło i fałszywe bóstwa. Aby utrzymać ją w posiadaniu, należy żyć zgodnie z Słowem Bożym. Ten, kto osiągnie ten cel, odziedziczy perłę – swoją duszę. Dusza człowieka jest częścią Raju, związaną z nim wiecznym Przymierzem.
Aby utrzymać duszę w posiadaniu, trzeba wypełniać pewne kryteria, które Bóg przekazuje nam przez swoich Proroków. Do takich Proroków należą m.in. Mojżesz i Jozue. Przejdźmy zatem do Księgi Jozuego, która jest dla nas kluczowa. Po przekroczeniu Jordanu, gdy synowie Izraela, z Jozuem na czele, wkraczali do ziemi kananejskiej, zobowiązani byli do odnowienia przymierza z Bogiem, zawartego u stóp góry Synaj i spisanego w Księdze Prawa Mojżeszowego. Przymierze to zostało odczytane w Sychem, mieście położonym pomiędzy górami Garizim i Ebal, w obecności całej społeczności Izraelitów.
Przestrzeganie przymierza gwarantowało Izraelitom błogosławieństwo Boże, a więc dostatnie życie na ziemi kananejskiej, którą mieli objąć w dziedzictwo. Natomiast jego złamanie niosło za sobą Boże przekleństwo i niepowodzenie na nowo obejmowanych ziemiach. Odczytanie przymierza było zadaniem pokolenia Lewitów, które zostało wybrane spośród wszystkich pokoleń Izraela na służbę Bogu. Lewici dzielili się na dwie grupy: jedni nosili Arkę Przymierza i pełnili służbę w Świątyni, a drudzy byli kapłanami.
Warto dodać, że do wydzielenia Lewitów jako kapłanów doszło po tym, jak synowie Izraela sprzeniewierzyli się Bogu, budując złotego cielca u stóp góry Synaj i oddając mu cześć. Podczas odczytywania przymierza, przedstawiciele sześciu z dwunastu pokoleń Izraela mieli stanąć na górze Garizim, by błogosławić, podczas gdy druga połowa miała stanąć na górze Ebal, by przeklinać. Na górze Garizim stanęli przedstawiciele pokoleń Symeona, Lewiego, Judy, Issachera, Józefa i Benjamina, natomiast na górze Ebal – przedstawiciele pokoleń Rubena, Gada, Asera, Zabulona, Dana i Naftalego.
Przedstawiciele sześciu pokoleń odpowiadali za przeklinanie, jeśli synowie Izraela łamaliby przymierze z Bogiem, oraz za błogosławienie, gdyby przestrzegali Jego przykazań. Błogosławieństwo jest więc wyrazem Bożej łaski dla tych, którzy chodzą Jego drogami, natomiast przekleństwo stanowi karę dla tych, którzy łamią Boże przykazania. Porównując Objawienia Matki Bożej w Medjugorie z tym, co zostało powyżej przedstawione, otrzymujemy odpowiedzi na szereg pytań, które dotąd pozostawały nierozwiązane. Zacznijmy od wyjaśnienia, dlaczego Maryja wybrała akurat sześć osób jako widzących. Każdy, kto ma podstawową wiedzę na temat Objawień w Medjugorie, wie, że liczba ta mogła być nieco inna. Jednakże, ponieważ Objawienie miało miejsce na górze Podbrdo, która odpowiada górze Garizim – górze Błogosławieństw – sześciu widzących nawiązuje do przedstawicieli sześciu pokoleń synów Izraela, których rolą było wspieranie tych, którzy idą Bożymi drogami.
Co więcej, dziesięć tajemnic, które zostały powierzone widzącym, odnosi się do zawartości Księgi Prawa Mojżeszowego, w której znajdują się między innymi przekleństwa, które spadają na tych, którzy łamią Przymierze z Bogiem. W kontekście Medjugorie, rolę przedstawiciela pokolenia Lewitów, którzy nosili Arkę Przymierza, pełni widząca Mirjana Soldo. Otrzymała ona bowiem od Matki Bożej tajemniczy zwój, który nawiązuje właśnie do Księgi Prawa Mojżeszowego. Zwój ten ma być przekazany kapłanowi-Lewicie, w naszym przypadku franciszkaninowi o. Peterowi Ljubičićowi, który ma odczytać zawarte w nim napomnienia i przekleństwa.
Mirjana Soldo wybrała o. Petera Ljubičića do odczytania zwoju, ale warto zauważyć, że początkowo miał to zrobić o. Jozo Zovko, którego imię brzmi podobnie do imienia Jozuego – postaci, która odczytała Księgę Prawa Mojżeszowego w Sychem. O. Jozo Zovko odgrywał istotną rolę w początkowej fazie Objawień w Medjugorie, a także w walce z komunizmem, który panował wówczas w Bośni i Hercegowinie. Został nawet bohaterem filmu, który ukazał go jako nieugiętego w walce z tyranią i złem tamtego okresu.
Człowiek, mimo swojej siły woli, jest słabą istotą, podatną na pokusy. Należy pamiętać, że może on stać się słabym ogniwem w planach Bożych. Każdy człowiek posiada wolną wolę i może działać na przekór Bożemu planowi. W przypadku o. Jozo Zovko pojawiły się zarzuty o niemoralne zachowanie wobec kobiet, co najprawdopodobniej sprawiło, że to nie on będzie tym, który odczyta zwój, mimo że pełnił rolę proboszcza i przywódcy parafii w Medjugorie. Obecnie to o. Peter Ljubičić, który jest dobrym wyborem, ma odczytać zwój.
Warto jednak pamiętać, że nie należy oceniać Objawień jedynie z perspektywy ludzkich słabości, które często stają się pożywką dla sceptyków, usiłujących za wszelką cenę obalić prawdziwość Objawień. W przypadku Medjugorie, jak w każdej duchowej historii, kluczowe jest zrozumienie Bożego planu, który nie zawsze musi pasować do ludzkich oczekiwań czy wyobrażeń. Przyjrzyjmy się teraz samej Księdze Prawa Mojżeszowego, szczególnie napomnieniom i przekleństwom zawartym w jej treści, i spróbujmy odpowiedzieć na pytanie, co może kryć się na zwoju powierzonym Mirjanie Soldo. W jednym z wywiadów, udzielonym w programie „Ostatnie Wezwanie Naszej Matki” – odcinek 16, wspomniała ona, że wypełnianie się tajemnic jest w pewnym stopniu związane z brakiem dzieci. Brak potomstwa ma więc być wynikiem realizacji tych tajemnic.
Zatem przyjrzyjmy się Księdze Kapłańskiej, w której znajdują się napomnienia skierowane do synów Izraela. Zgodnie z tymi napomnieniami, przestrzeganie Przymierza miało zapewnić im dobre życie na nowo obejmowanej ziemi kananejskiej, natomiast łamanie Przymierza ściągało na nich Boże przekleństwa. Dziesięć tajemnic, które mają zostać odczytane w Medjugorie, odnosi się bezpośrednio do Księgi Kapłańskiej, rozdział 26, i to właśnie na tej księdze skupimy naszą uwagę. Rozdział ten stanowi jakby źródło wszystkich późniejszych reinterpretacji błogosławieństw i przekleństw, które znajdujemy w innych częściach Starego Testamentu. Z wielu wywiadów przeprowadzonych z widzącymi dowiadujemy się, że dwie pierwsze tajemnice odnoszą się do „napomnienia” skierowanego do parafii w Medjugorie. Trzecia tajemnica dotyczy cudu, który ma się wydarzyć w Medjugorie, natomiast pozostałe siedem odnosi się do kar związanych z przekleństwami, które mają spaść na Medjugorie oraz na cały świat. Cała tajemnica jest więc podzielona na trzy części, dokładnie tak, jak podzielony jest 26. rozdział Księgi Kapłańskiej. Dla lepszego zrozumienia, pod niektórymi wersetami z Kpł 26 zamieszczony będzie komentarz odnoszący się do wydarzeń w Medjugorie.